ПсэупIэхэм яшIынкIэ пшъэрылъхэр ПсэупIэхэм яшIынкIэ пшъэрылъхэр
Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат бэмышIэу зэхищэгъэ зэхэсыгъом социальнэ мэхьанэшхо зиIэ Iофыгъохэм щатегущыIагъэх.
Анахьэу анаIэ зытырадзагъэр псэупIэхэм яшIын епхыгъэ проектыр республикэм зэрэщагъэцэкIэщтыр ары. Ащ хэлэжьагъэх АР-м иминистрэхэм я Кабинет хэтхэр, муниципальнэ гъэпсыкIэ зиIэ къэлэ ыкIи район администрациехэм япащэхэр, псэолъэшI организациехэм ыкIи шъолъырым Iоф щызышIэрэ банкхэм ялIыкIохэр.
АР-м и ЛIышъхьэ зэхэсыгъом пэублэ псалъэ къыщишIызэ, непэ зытегущыIэхэрэ Iофыгъом мэхьанэшхо зэриIэр, ащ игъэцэкIэн цIыфхэм щыIэкIэ-псэукIэ амалэу яIэхэр нахьышIу шIыгъэным зэрэфэIорышIэщтыр хигъэунэфыкIыгъ.
— ПсэупIэхэм яшIынкIэ Iофышхо дгъэцэкIэнэу, къэгъэлъэгъон гъэнэфагъэхэм танэсынэу къытпыщылъ. Мыекъуапэрэ Тэхъутэмыкъое районымрэ ямызакъоу, фэтэрхэр, унэхэр нэмыкI муниципалитетхэми ащытшIынхэ фае. Мыщ дэжьым анахь шъхьаIэу щытыр зянэ-зятэ зимыIэжьхэм ыкIи ахэр зышъхьащымытыжьхэм псэупIэхэр игъом ядгъэгъотынхэр, чIыгу Iахь къызтефэхэрэ сабыищ е нахьыбэ зэрыс унагъохэм IэпыIэгъу тафэхъуныр ары, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Шъолъыр проектэу «ПсэупIэ» зыфиIорэм игъэцэкIэн Адыгеим щызэхэщагъэ зэрэхъурэм къытегущыIагъ АР-м псэолъэшIынымкIэ, транспортымкIэ, псэупIэ-коммунальнэ ыкIи гъогу хъызмэтымкIэ иминистрэу Валерий Картамышевыр. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, псэупIэхэм яшIынкIэ 2024-рэ илъэсым нэс республикэр къэгъэлъэгъон гъэнэфагъэхэм анэсын фае. 2019-рэ илъэсыр пштэмэ, псэупIэ квадратнэ метрэ мин 271-рэ ашIынэу агъэнафэ. Непэрэ мафэхэм яхъулIэу фэтэрыбэу зэхэт уни 142-мэ яшIынкIэ псэолъэшI организациехэм фитыныгъэ 55-рэ аратыгъ. Проект 23-мэ ягъэцэкIэн цIыфхэм ямылъку хэлъ. Зянэ-зятэ зимыIэжьхэм псэупIэхэр афэщэфыгъэнхэм сомэ миллиони 111,2-рэ пэIуагъэхьащт.
Псэуалъэу ашIыхэрэм электричествэр, гъэстыныпхъэ шхъуантIэр ыкIи инженернэ инфраструктурэр ящэлIэгъэнхэмкIэ Iофыгъоу къэуцухэрэр дэгъэзыжьыгъэнхэм мэхьанэшхо зэриIэр республикэм ипащэ хигъэунэфыкIыгъ. Ащ дакIоу псэолъэшI организациехэм фэтэрыбэу зэхэт унэхэр зэрашIырэм дакIоу, ахэм къапэIулъ чIыпIэхэр зэтырагъэпсыхьанхэм, социальнэ псэуалъэхэр агъэпсынхэм анаIэ тырагъэтын фаеу ылъытагъ. АР-м и ЛIышъхьэ мыщ дэжьым къызэрэщыхигъэщыгъэмкIэ, профильнэ министерствэр, муниципалитетхэр шъолъырым Iоф щызышIэрэ псэолъэшI организациехэм IэпыIэгъу афэхъунхэ, зэгурыIоныгъэ азыфагу илъэу пшъэрылъхэр зэдагъэцэкIэнхэ фае.
— ПсэупIэхэм яшIынкIи, экономикэм инэмыкI лъэныкъохэмкIи УФ-м и Президент пшъэрылъ инхэр къегъэуцух. Ахэр зэшIохыгъэнхэм, ащ епхыгъэу республикэм хэхъоныгъэ ышIыным пстэуми тынаIэ тедгъэтын фае, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
ЗэрагъэнэфагъэмкIэ, псэупIэхэм яшIын епхыгъэу муниципальнэ проектхэр зэрагъэцэ-кIэщт шIыкIэр къизыIотыкIырэ гъогу картэхэр мэлылъфэгъум и 25-м нэс чIыпIэхэм агъэхьазырынхэ, пшъэрылъыр зэшIохыгъэ зэрэхъурэмкIэ мэфэ 15 къэс зэфэхьысыжьхэр къашIынхэ фае.
ШIыкIакIэр агъэфедэнэу рагъэжьэщт
Шъугу къэдгъэкIыжьын, 2019-рэ илъэсым бэдзэогъум и 1-м къыщыублагъэу псэупIэхэм яшIын пэIуагъэхьащт мылъкум ылъэныкъокIэ къэралыгъом шIыкIакIэ щагъэфедэ хъущт. Ар республикэм щыгъэцэкIагъэ зэрэхъущтым иIофыгъуи къэзэрэугъоигъэхэр тегущыIагъэх.
ШIыкIакIэм къызэригъэнафэрэмкIэ, фэтэрыбэу зэхэт унэу ашIырэм псэупIэ зыщызэзыгъэгъоты зышIоигъом иахъщэ Iахьэу хилъхьэрэр банкым ихэушъхьафыкIыгъэ счет ихьащт. Фэтэрыр щэфакIохэм арамытыфэ псэолъэшI организацием а мылъкур къызфигъэфедэн ылъэкIыщтэп. Объектым ишIын пэIухьащт ахъщэр банкым чIыфэу къаритыщт.
Унэхэм яшIын фежьэгъэ псэолъэшI организациехэм ащыщхэм ыпэкIэ щыIэгъэ шIыкIэр къызфагъэфедэзэ рагъэжьагъэр аухыжьын амал яIэщт. Ащ фэдэхэр Адыгеими итых. Ау адрэхэм проектым техьащт мылъкур къызIэкIагъэхьанымкIэ банкхэм зафагъэзэн фае. ПсэупIэхэм яшIын фытегъэпсыхьэгъэ организациехэмрэ банкхэмрэ Iоф зэрэзэдашIэщт шIыкIэр зэтегъэуцогъэныр шъолъырхэм яхэбзэ къулыкъухэм япшъэрылъ. Проектнэ финансированиер зэхэщэгъэнымкIэ фитыныгъэ зиIэ банкхэри агъэнэфагъэх.
Мыщ фэдэ екIолIакIэм ишIуагъэкIэ фэтэрыбэу зэхэт унэу ашIырэм зимылъку хэзылъхьэрэ цIыфыр нахь ухъумагъэ хъущт, инфраструктурэм хэхъоныгъэхэр ышIыщтых, псэупIэхэм япчъагъэ нахьыбэ хъущт. Ащ дакIоу фэтэрыбэу зэхэт унэм ишIын фэгъэзэгъэ фирмэр ылъэ пытэу тетын, мылъку гъэнэфагъэ IэкIэлъын фае. Ар гъэцэкIагъэ зэрэхъурэм банкхэр лъыплъэщтых.
Зэхэсыгъом хэлэжьэгъэхэ псэолъэшI организациехэм япащэхэр къэгущыIагъэх, проектнэ финансированием еплъыкIэу фыряIэр къыраIотыкIыгъ, зыщимыгъэрэзэхэрэ чIыпIэхэри къыхэкIыгъэх. Непэрэ мафэм ехъулIэу ахэм ащыщхэм банкхэм зафагъэзагъ, джэуапэу къаратыжьыщтым ежэх.
Адыгеим ит финанс учреждение инхэу мы проектым игъэцэкIэн хэлэжьэхэрэ Сбербанкым, ВТБ-м, Россельхозбанкым ялIыкIохэри зэхэсыгъом къырагъэблэгъагъэх. ПсэупIэхэм яшIынкIэ псэолъэшI организациехэм ахъщэ чIыфэр зэраратыщт шIыкIэр, пэшIорыгъэшъэу ащ процентэу пылъыщтхэр ахэм къаIуагъ.
— ТапэкIэ мы шIыкIэм зэхъокIыныгъэ горэхэр фэхъунхэ ылъэкIыщт, ау непэрэ мафэм ехъулIэу федеральнэ гупчэм ыштэгъэ шапхъэхэр тиIэубытыпIэу IофшIэныр зэхэтщэн фае. Мы системакIэм ишIуагъэкIэ псэолъэшI организациехэм япшъэрылъхэр зэрагъэцакIэрэм улъыплъэн плъэкIыщт, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Iофыгъоу зытегущыIагъэхэм япхыгъэу АР-м и ЛIышъхьэ къэзэрэугъоигъэхэм пшъэрылъхэр афишIыгъэх, ахэр гъэцэкIагъэхэ зэрэхъурэм пытагъэ хэлъэу лъыплъэщт.
ТХЬАРКЪОХЪО Адам.
Источник: Газета Адыгэ Макъ