Адыгеир зекIохэм къыхахыным пае Адыгеир зекIохэм къыхахыным пае
ЗекIо-къэбар гупчэу «Адыгея — горы удовольствий» зыфиIорэмрэ зекIонымкIэ ыкIи зыгъэпсэфыпIэ чIыпIэхэмкIэ АР-м и Комитетрэ зэгъусэхэу зекIо зыгъэпсэфыпIэу тиреспубликэ итхэм япащэхэм мы тхьамафэм IофшIэгъу зэIукIэгъу афызэхащэгъагъ. Ар Хьаджыкъо (Каменномостскэм) дэт зыгъэпсэфыпIэу «Горная» зыфиIорэм щыкIуагъ.
ЗекIо-къэбар гупчэм ипащэу Ольга Ивановам хигъэунэфыкIыгъ аужырэ илъэсхэм Адыгеим зекIоным лъэшэу зэрэщыхэхъуагъэр, зекIохэр нахьыбэу тишъолъыр къихьэхэ зэрэхъугъэр ыкIи лъэпкъ мэфэпчъым тизыгъэпсэфыпIэхэм ащызэхащэрэ мэфэкIхэр, фестивальхэр зэрэхэуцуагъэхэр. Ащ къикIырэр хьакIэщ ыкIи зыгъэпсэфыпIэ чIыпIэхэм япащэхэм ежьхэр зибысымхэр зекIохэм къахырагъэхыным пае шъолъырым итарихъ, пылъ къэбарым, хабзэу щызэрахьэрэм, лъэпкъ шхынэу щашIыхэрэм нэIуасэ зэрэщафашIыщтхэ шIыкIэ-амалхэм яшъыпкъэу яусэнхэ фае.
ЗекIонымкIэ Комитетым ипащэу Къэлэшъэо Инвер зэкIэм щысэ къыхьыгъ — адыгэ къуаем ифестиваль шъолъыр гъунапкъэр зэпичи, Краснодар ищэпIэ гупчэхэм къэгъэлъэгъон-ермэлыкъ шIыкIэм тегъэпсыхьагъэу ащыкIуагъ. Джы ащ фэдэу Тэхъутэмыкъое районым ит щэпIэ-гупчэ инхэм ыкIи Къырым адыгэ къуаем икъэгъэлъэгъон-ермэлыкъхэр ащызэхащэщтых. Нэбгырэ миллион 13 зыщызэблэкIырэ щэпIэ-гупчэхэм унэгъо-унагъоу къяуалIэх. Къуаер зыщэфырэ пэпчъ ар зыщашIыгъэм къыкIэупчIэ, ащ кIыгъоу шъолъырым ит зыгъэпсэфыпIэхэм якъэбар игъэкIотыгъэ зэрыт нэпэеплъ тхылъ цIыкIухэри аIэкIэбгъэхьанхэ плъэкIыщт.
Шъолъырыр зекIо лъэныкъомкIэ ябгъэшIэнымкIэ къэбарлъыгъэIэс амалхэм мэхьанэу яIэр Ольга Ивановам къыкIигъэтхъыгъ: «2018-рэ илъэсым, жъоныгъокIэ мазэм шъолъыр къэбарлъыгъэIэс амалхэм яфестиваль Адыгеим щызэхэтщэгъагъ. Шъолъыр 30-мэ къарыкIыгъэ журналист 80-м IофшIэгъи 100 фэдиз якъэбарлъыгъэIэс амалхэм къащатыжьыгъагъ, а зэпстэуми Адыгеим ыцIэ ащыIугъ. «Урысыем имэшIоку гъогухэр» зыфиIорэ журналми Адыгеим изекIо чIыпIэхэм афэгъэхьыгъэ тхыгъэ къыхядгъэутыгъагъ. МэшIокум итIысхьэхэрэр мызэщынхэм пае гъогум тетыфэхэ къаратырэ журналхэм яджэх. Ащ фэдэ къэбарлъыгъэIэс амалхэри гъэфедэгъэнхэ фае. Рекламэ зыфэпшIыжьыным, зябгъэшIэным утещыныхьанэу щытэп».
Ежь зыгъэпсэфыпIэ чIыпIэхэм япащэхэми упчIэхэр къатыгъэх. ГущыIэм пае, IэкIы-
бым ит зыгъэпсэфыпIэхэм афэдэу, Адыгеим ичIыпIэ зэфэшъхьафхэм яуахътэ ащызыгъэкIорэ зекIохэр Азижскэ гъочIэгъым кIонхэу фаехэ хъумэ, шъхьадж иамалкIэ намыгъэсхэу, зекIо зещэ куп зэхэщагъэу, ахэм макъэ арагъэIузэ, къякIуалIэхэзэ ятуристхэр аугъоинхэшъ, чIыпIэм нагъэсынхэ алъэкIынэу гъэпсыгъагъэмэ зэрэдэгъугъэм игугъу къашIыгъ.
ДжырэкIэ зыгъэпсэфыпIэ чIыпIэхэр зэзыпхыщт зекIо зещэ куп шъхьаф зэхэпщэнкIэ Iэрыфэгъу дэдэп, мэфэ зытIу нахьыбэрэ Адыгеим щымыIэрэ гъэпсэфакIохэр нахьыбэрэмкIэ ежьхэм ямашинэхэм зэрарысхэр ыкIи тыди зэрэнэсыхэрэр ащ ипэрыохъух. Ау ежь зыгъэпсэфыпIэ пащэхэр ащкIэ IэпыIэгъу зэфэхъунхэу зэзэгъынхэ ыкIи зэдэлэжьэнхэ алъэкIыщт. Ащ фэдэ шIыкIэм зэикI зекIо шъолъыр къыгъэпсыщт. Ар хэкIыпIэшIу!
Джырэ уахътэм дунэе хъытыум кIуачIэу иIэри, ащ ишIыкIэ-амалхэри къызфагъэфе-дэнхэ зэрэфаем зыгъэпсэфыпIэ чIыпIэхэм япащэхэм анаIэ тырагъэтыгъ. Нэбгырэ минипшI пчъагъэ зыкIэтхэгъэ блогерхэр къырагъэблагъэхэзэ ашIыныри амалышIу. Ахэм яеплъыкIэхэу къатхыжьыхэрэм яджэрэ пстэури шъолъырым зекIоныр зэрэщызэхэщагъэм, зыгъэпсэфыпIэхэм ядэгъугъэ нэIуасэ зэрафэхъущтхэм щэч хэлъэп.
Игуапэу Ольга Ивановам хигъэунэфыкIыгъ Адыгеим ипредприятие зэфэшъхьафхэр фестивальхэм, зекIо мэфэкIхэм язэхэщэнкIэ IэпыIэгъу къызэрафэхъухэрэр. Ащ фэдэу зыцIэ къыриIуагъэхэр псы IэшIур (лимонадыр) къыдэзыгъэкIырэ Мыекъопэ хъызмэтшIапIэр ыкIи Мыекъопэ щэ заводыр.
«Кластерэу «Зихия» зыфиIорэм епхыгъэ программэм игъэцэкIэн сыд шIуагъэу къытфихьыщтыр?» аIуи упчIэу къатыгъэм иджэуап къыритыжьыгъ Къэлэшъэо Инвер: «Федеральнэ программэм къыдыхелъытэ псэупIэхэу Дахъо, Гъозэрыплъэ ыкIи Лэгъо-Накъэ якIурэ гъогухэр зэпхыгъэу гъэцэкIэжьыгъэнхэр, осрыкIо гъогухэр шIыгъэнхэр. ЗыкIэ Лэгъо-Накъэ екIурэ гъогум инахьыбэр Краснодар краим и Апшеронскэ район зыхахьэрэр. Ащ емылъытыгъэу, республикэм игъогушI гъэIорышIапI ащ гъунэ лъызыфынэу хъурэр. Арышъ, мыр краимрэ республикэмрэ зэдыряIоф. Гъогухэр шIыгъэхэ хъумэ, зыгъэпсэфыпIэхэр нахьыбэу къызэIупхышъущтых, гъогу дэгъумкIэ зекIо нахьыбэ къэкIошъущт, ар зыпхырыкIы-
рэ псэупIэхэм азыфагу нэмыкI зэхэт гъэпсэфыпIэхэр (хьамамхэр, хьакIэщхэр) тебгъэуцошъущтых. ЗекIохэм ямызакъоу, цIыфэу а чIыпIэхэм ащыпсэухэрэми гудэгъэкI горэ яIэн фае. Ары емыджэнджэшхэу Ростуризмэм зекIо-зыгъэпсэфыпIэ зэхэтэу «Зихия» зыфиIорэ программэм зыкIыщыдырагъэштагъэр. Ащ игъэцэкIэн шIогъэшхо къыкIэкIонэу тыщэгугъы».
Хьаджыкъо иIэгъо-блэгъу ит зыгъэпсэфыпIэ чIыпIэхэм ащагъэфедэрэ псыр ашIопхъашэу гъэпсэфакIохэр ешъонкIэ зэрэщыщынэхэрэм, газыр икъоу къызэмыщэлIагъэхэр зэрахэтхэм, къушъхьэм екIурэ гъогухэм абгъухэр хэкIитэкъупIэ зэрашIыхэрэм афэгъэхьыгъэ Iофыгъохэри зэIукIэгъум къыщаIэтыгъэх.
УпчIэхэм ащыщхэр шъолъырым иэкономикэ ихэгъэхъон епхыгъэу зэрэщытхэр Къэлэшъэо Инвер къыIуагъ. Ау, гущыIэм пае, псэупIэхэм газыр къящэлIэгъахэмэ, бэ темышIэу зэрэзэбгыращыщтыр ыкIи гъэстыныпхъэр зэратIупщыщтыр гъэнэфагъэ, ар къыкIэлъыкIорэ лъэбэкъу. ЗэкIэмэ анахь гумэкIыгъо инэу къэнэжьырэр шIой гъэтIылъыпIэрэ хэкIитэкъупIэрэ псыхъо нэпкъхэмрэ гъогунапцэхэмрэ зэрашIыхэрэр ары. Экологие шапхъэхэм адиштэу хэкIыр зыщиптэкъущт чIыпIэхэ-
ри, ар зэрэзэтепфыщтыри гъэнэфагъэу ыкIи а шапхъэхэр амыукъохэу гъэпсэфакIохэм зэрагъэцакIэхэрэм лъыплъэжьхэзэ зэрагъэпсын фаем щэч хэлъыжьэп.
ЗэIукIэгъум кIэух зэфэхьысыжьэу фэхъугъэр республикэм ит зыгъэпсэфыпIэ чIыпIэхэр, Адыгеим зекIонымкIэ хэхъоныгъэу ышIыхэрэр Урысыем нахь щягъэшIэгъэным пае ахэм нэIуасэ афэзышIыщтхэ тхылъ-гъуазэхэр къыдэгъэкIыгъэнхэ, фэдэ зэIухыгъэ зэIукIэгъухэр хабзэ хэлъэу зэхэщэгъэнхэ зэрэфаер ары. Джащ фэдэу тишъолъыр нэIуасэ зыщыфэхъущтхэ къэгъэлъэгъон-ермэлыкъ щэпIэ гупчэу «МЕГА-Адыгеям» мэлылъфэгъум щызэхащэнэу агъэнэфагъ. Ащ зыфагъэхьазырыныр пшъэрылъ благъэмэ ащыщ.
Тэу Замир.
Адыгеим изаслуженнэ журналист.
Источник: Газета Адыгэ Макъ
