Экономикэм зыкъезыгъэIэтырэ амалхэм ащыщ Экономикэм зыкъезыгъэIэтырэ амалхэм ащыщ
Гъэсэныгъэм ылъэныкъокIэ Урысые Федерацием щызэрахьэрэ политикэм тетэу Адыгеим ис ныбжьыкIэхэм лъэныкъо пстэумкIи хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэным, ахэм ятворческэ амалхэм икъоу зыкъызэIуягъэхыгъэным яшъыпкъэу адэлажьэх.
— НыбжьыкIэхэм янаучнэ-техническэ творчествэ зегъэушъомбгъугъэныр гъэсэныгъэм изы лъэныкъо шъхьаIэхэм, экономикэм зыкъезыгъэIэтырэ амалхэм ащыщ. МыщкIэ къэралыгъо IэпыIэгъум, хэбзэ къулыкъухэм зэрэзэдырагъаштэрэм мэхьанэшхо зэряIэр зыщыдгъэгъупшэ хъущтэп. Зитворчествэ хэзыгъахъо зышIоигъо пстэуми ащ фэдэ амал ягъэгъотыгъэн фае. НыбжьыкIэхэм ятехническэ творчествэ хагъахъо технопаркхэм, студент проект-конструкторскэ бюрохэм, техническэ конструированиемкIэ ныбжьыкIэ гупчэхэм, кружок, секцие зэфэшъхьафхэм. Ахэм гъусэныгъэ пытэ адытиIэу тиIофшIэн тэри тэгъэпсы.
Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым къепхыгъэ политехническэ колледжым истудентхэм компьютер технологиехэмкIэ автомобиль двигательхэм щыкIагъэу яIэхэр зэрэбгъэунэфышъущт прибор къаугупшысынэу агу къызыкIыгъэр автомобильхэр зыщагъэцэкIэжьырэ станцием практикэ щахьы зэхъур ары. Двигателыр зэхэмыхэу, ащ Iоф зэришIэрэр компьютеркIэ зэрэбгъэунэфыщт шIыкIэм фэгъэхьыгъэ проектыр тиколледж техническэ конструированиемкIэ иныбжьыкIэ гупчэ тистудентхэм къыщагъэхьазырыгъ. Къалэу Элиста щыкIогъэ зэнэкъокъоу «Умники 2018» зыфиIорэм а проектыр къащыхэзылъхьагъэр я 4-рэ курсым ис студентэу Павел Матвеенковыр ары. Зэнэкъокъум ащ осэшхо къызэрэщыфашIыгъэм тэри лъэшэу тигъэгушIуагъ.
Студентхэр проект-ушэтын Iофхэм атегъэгушIухьэгъэнхэмкIэ предприятиехэм ащызэхащэрэ къэгъэлъэгъонхэм, экспериментальнэ чIыпIэхэм мэхьанэшхо яI. IофшIэкIэ амалхэр, технологиехэр нахьышIу шIыгъэнхэм япхыгъэ Iофыгъохэм язэшIохынкIэ предприятиехэм ащыкIорэ производственнэ экскурсиехэм лъэшэу яшIуагъэ къэкIо.
ЫпэкIэ амыгъэфедэщтыгъэ пкъыгъохэр, кIэ горэхэр къыхэзыхырэ конструктор ныбжьыкIэхэм, тистудент сэнаущхэм патентхэр къафагъэшъуашэу, еджэныр къызаухыкIэ къалэм ипромышленнэ предприятие пэрытхэм Iоф ащашIэнэу зэраштэщтхэмкIэ пэшIорыгъэшъэу зэзэгъыныгъэ къадашIэу къыхэкIы. Автомобильхэм ягъэцэкIэжьынкIэ компьютерхэр къызэрэзфагъэфедэрэм тапэкIэ игугъу къэтшIыгъагъ. Джащ фэдэу къэIогъэн фае лазерыр, ультразвукыр зыщыгъэфедэгъэ джырэ технологиехэм, гъучIхэр зэрэзэпагъажъэрэ технологиякIэхэм яшIуагъэкIэ техническэ объединениехэми пкъыгъо гъэшIэгъонхэр ащагъэпсэолъэн зэралъэкIырэр. Рационализатор, изобретатель ныбжьыкIэхэм къаугупшысыхэрэр еджапIэми, производствэ зэфэшъхьафхэми къащашъхьапэх. Ащ студентхэр проект-ушэтын Iофхэм нахь тырегъэгушхох.
Тистудентхэр зэнэкъокъу зэфэшъхьафхэм, инженер къэгъэлъэгъонхэм ахэлэжьэнхэмкIэ, ныбжьыкIэхэр научнэ-техническэ творчествэм нахь куоу хэщэгъэнхэмкIэ Адыгэ Республикэм иныбжьыкIэхэмрэ икIэлэцIыкIухэмрэ гъэсэныгъэ тедзэ языгъэгъотырэ Гупчэм ишIогъэшхо къэкIо. Тиколледж зигугъу къэтшIыгъэ Гупчэм гъусэныгъэ зыдыриIэр, зэнэкъокъу зэфэшъхьафхэм, инженер къэгъэлъэгъонхэм, Урысые научнэ-социальнэ программэу «Шаг в будущее» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу ушэтэкIо ныбжьыкIэхэм язэнэкъокъу зыхэлажьэрэр илъэсыбэ хъугъэ. ГущыIэм пае, тистудентхэу Павел Матвеенковыр, Михаил Равкович, Сергей Барковыр, Дачъэ Айтэч, ЦIыкIу Тимур ыкIи нэмыкIхэр Краснодар, Налщык, Ростов, Шъачэ ащыкIогъэ зэнэкъокъухэм, инженер къэгъэлъэгъонхэм ахэлэжьагъэх ыкIи чIыпIэ хэхыгъэхэр ахэм къащахьыгъэх.
Илъэс къэс Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым наукэм ифестиваль щызэхащэ. Проектхэм ахэлажьэхэрэм ащ дэгъоу зыфагъэхьазыры. ГъэрекIо политехническэ колледжыр инженер къэгъэлъэгъонхэмкIэ ыкIи мастер-классхэмкIэ ащ хэлэжьагъ. Студентхэу Мыгу Руслъан, Максим Кухлеевым, Лафышъэ Адам яIэшIагъэхэр инженер къэгъэлъэгъоным къырахьылIэгъагъэх. Тэ анахьэу тызыпылъыр научнэ-техническэ текIоныгъэ зышIын зылъэкIыщт ныбжьыкIэхэм ятворческэ амалхэм икъоу зыкъызэIуядгъэхыныр, ахэм гъэсэныгъэ зэрядгъэгъотырэм имызакъоу, хэгъэгуми, республикэми яэкономикэ яIахьышIу хашIыхьэу дгъэсэнхэр ары.
Источник: Газета Адыгэ Макъ
